Zwarte vogel
Op 17 juni 2021 was ik bij de presentatie van “Zwarte vogel”, het nieuwste boek van Niels Roelen op de Bosbaan in Amsterdam. Een lokatie die niet toevallig was gekozen.
Herkenbaar
De boeken van Niels Roelen vormen voor militairen die opgeleid zijn aan de Koninklijke Militaire Academie altijd een feest der herkenning. “Zwarte vogel” vormt hier op zeker geen uitzondering. Anekdotes over de KMA volgen elkaar in het begin van het boek snel op. Er zullen ongetwijfeld lezers zijn die ze ongeloofwaardig vinden. Iedereen die de opleiding ook gedaan heeft zal ze echter herkennen en heeft zelf dezelfde of nog sterkere verhalen.
Missie
Tijdens de officiersopleiding in Breda, waar verteller Olav en Immo snoeihard trainen als enige leden van de roeivereniging van de Koninklijke Militaire Academie vormt zich een bijzondere band tussen Immo en Olav. Is het vriendschap? Of misschien kameraadschap? Is het een broederband? Zeg het maar. De band lijkt onverwoestbaar te zijn. Immo wordt kort na het voltooien van hun opleiding uitgezonden naar Kosovo, Olav gaat voor een VN-missie naar Cyprus vertrekt. Waar Cyprus een soepele uitzending betreft, is de situatie in Kosovo post het conflict tussen de Moslims en Serviërs een stuk grimmiger. Na terugkeer in Nederland krijgt Immo last van PTSS en belandt na een aantal gewelddadige incidenten in een reeks van gevangenissen en psychiatrische inrichtingen. Je maat laat je niet achter, dus Olav zoekt en op en blijft hem steunen. Maar hoe ver gaat loyaliteit?
Roelen ontwikkelt zich niet alleen als schrijver, ook zijn onderwerp(en) maken een ontwikkeling door. Waar zijn eerste boek “Soldaat in Uruzgan” een feitelijke beschrijving was van zijn belevenissen en indrukken in Afghanistan, was het vervolg “Leven na Uruzgan” al een stuk fictiever. Roelen omschrijft “Zwarte vogel” als zijn eerste fictie-roman. Maar waar houden feiten en waargebeurde verhalen op en start de fantasie? In hoeverre is verteller Olav (de tweede voornaam van Roelen) een fictieve figuur en waar zitten de autobiografische elementen. Heeft Roelen zelf eigenlijk geroeid op de KMA?
Veranderende vriendschap
De vraag wat echt is en wat fictie wordt al lezende steeds minder belangrijk. De vraag wat vriendschap is des te meer. Is samen doorgemaakte ellende en samen beleefde lol eigenlijk wel voldoende voor een blijvende band? Wordt je vriend van samen topsport bedrijven? Moet je eigenlijk vrienden zijn als topsporter? Waar wordt gepercipieerde loyaliteit een keurslijf? De uitdrukking: “geen tijd is geen prioriteit” is even toepasbaar op loyaliteit. Vriendschappen veranderen in de loop der tijd, dit boek zet je aan het denken over de oorzaken van die veranderingen. Anderzijds helpt het boek mogelijk ook de onvermijdelijkheid ervan te accepteren.
Niels Roelen heeft een gave roman afgeleverd, die zijn progressie als schrijver duidelijk laat zien. “Zwarte vogel” is daarmee niet “weer” een boek over het leger, maar een boek dat door de universele thema’s een breed lezerspubliek verdient.
Zwarte vogel, ISBN 9789021423746 is bij voorkeur te bestellen bij je lokale boekwinkel, of via BOL.
